హెపటైటిస్ - మీ కాలేయాన్ని కాపాడుకోండి

 

ఈ రోజు జూలై 28వ తేదీని ప్రపంచ హెపటైటిస్ దినోత్సవంగా గుర్తించి, వైరల్ హెపటైటిస్ గురించి అవగాహన పెంచడానికి ప్రపంచాన్ని ఒకే థీమ్‌తో తీసుకువస్తున్నారు. ఈ సంవత్సరం థీమ్ 'నేను పరీక్షించబడటానికి వేచి ఉండలేను'.

ఇది క్రూరమైనదని గణాంకాలు చెబుతున్నాయి: 

అవును ఈ వ్యాధి పై చర్య తీసుకోవడానికి మేము వేచి ఉండలేము. దీనితో చనిపోతున్న చాలా మందికి వ్యాధి చివరి దశలో ఉన్నంత వరకు ఈ వ్యాధి గురించి తెలియదు. హెపటైటిస్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా వందల మిలియన్ల మంది ప్రజలను ప్రభావితం చేస్తుంది, ఇది తీవ్రమైన మరియు దీర్ఘకాలిక వ్యాధులకు కారణమవుతుంది మరియు ప్రతి సంవత్సరం దాదాపు 1.34 మిలియన్ల మందిని చంపుతుంది. హెపటైటిస్ కాలేయం యొక్క వాపును తీవ్రంగా మరియు దీర్ఘకాలికంగా కలిగిస్తుంది మరియు ఒక వ్యక్తి చనిపోయే ప్రమాదం కూడా ఉంది. కొన్ని దేశాల్లో హెపటైటిస్ బి అనేది సిర్రోసిస్‌కు అత్యంత సాధారణ కారణం మరియు కాలేయ క్యాన్సర్‌కు కూడా కారణం కావచ్చు.

హెపటైటిస్ యొక్క ప్రధాన కారణాలు ఆల్కహాలిక్ మరియు నాన్ ఆల్కహాలిక్ హెపటైటిస్. ఆల్కహాలిక్ హెపటైటిస్ దీర్ఘకాలిక మద్యపానం చేసేవారిలో ఆల్కహాల్ ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల కాలేయం వాపు వస్తుంది. నాన్-ఆల్కహాలిక్ హెపటైటిస్ అనేది అంటువ్యాధులు మరియు ఇతర రుగ్మతల ఫలితంగా సంభవించే వాపు. 

వైరల్ హెపటైటిస్ అంటే ఏమిటి? : 

• ఇది హెపటైటిస్ వైరస్ యొక్క దాడి వలన కాలేయ కణజాలానికి నష్టం చేకూరుతుంది. హెపటైటిస్ వైరస్ హెపటైటిస్ A, B, C, D మరియు Eతో సహా వివిధ రకాలు. 
• హెపటైటిస్ A మరియు E ప్రధానంగా కలుషిత ఆహారం మరియు నీటి ద్వారా వ్యాపిస్తాయి. 
• హెపటైటిస్ B ప్రధానంగా లైంగికంగా సంక్రమిస్తుంది, కానీ గర్భధారణ సమయంలో లేదా ప్రసవ సమయంలో తల్లి నుండి శిశువుకు కూడా సంక్రమించే అవకాశం ఉంది. మరియు సోకిన రక్తం పరీక్షించకుండా ఇత్తరులకు ట్రాన్స్‌ఫ్యూజ్ చెయ్యడం వల్ల ఎక్కువగా వ్యాపిస్తుంది. 
• హెపటైటిస్ సి సాధారణంగా సోకిన రక్తం ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. 
• హెపటైటిస్ డి ఇప్పటికే హెపటైటిస్ బి సోకిన వ్యక్తులకు మాత్రమే సోకుతుంది. 

హెపటైటిస్ బి వైరస్ మినహా అన్ని ఇతర రకాల హెపటైటిస్‌ల వల్ల వచ్చే ఇన్‌ఫెక్షన్‌ను ముందుగానే గుర్ర్తించినట్లయితే నయం చేయవచ్చు. ఒకసారి హెపటైటిస్ బి సోకితే కాలేయ కణజాలానికి ఆ వైరస్‌తో జీవితకాల బంధం ఏర్పడుతుంది.

లక్షణాలు ఏమిటి? : 

ప్రారంభ సంక్రమణ సమయంలో చాలా మందికి లక్షణాలు లేవు. కాలేయం దెబ్బతినడం 75% అయ్యే వరకు 95% మంది ప్రజలు ప్రారంభ దశలో లక్షణరహితంగా ఉంటారు. 

కొంతమంది వ్యక్తులు జీవితాంతం లక్షణరహితంగా ఉంటారు మరియు గుర్తించబడకపోవచ్చు. ప్రమాదవశాత్తూ గుర్తించబడితే, వారు ఏదైనా యాక్టివ్ ఇన్ఫెక్షన్ లేని క్యారియర్లుగా పేర్కొంటారు. అయినప్పటికీ, వారి రక్తాన్ని పరీక్షించకుండా పొరపాటున ఎక్కించినట్లయితే వారు వ్యాధిని సంక్రమించవచ్చు. 

కానీ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క తీవ్రమైన దశలో ఉన్న కొందరు వ్యక్తులు సాధారణ అనారోగ్యం, ఆకలి లేకపోవడం, వికారం, వాంతులు, శరీర నొప్పులు, తేలికపాటి జ్వరం మరియు ముదురు రంగు మూత్రంతో ప్రారంభమయ్యే అనారోగ్యాన్ని అభివృద్ధి చేస్తారు, ఆపై కామెర్లు అభివృద్ధి చెందుతుంది.  

కొందరు వ్యక్తులు ఫుల్మినెంట్ హెపాటిక్ ఫెయిల్యూర్ అని పిలవబడే తీవ్రమైన కాలేయ వ్యాధిని అభివృద్ధి చేస్తారు మరియు దాని ఫలితంగా చనిపోవచ్చు. 

వ్యాధి యొక్క దీర్ఘకాలిక దశలో కాలేయం యొక్క వాపు సిర్రోసిస్‌గా పురోగమిస్తుంది మరియు హెపాటోసెల్లర్ కార్సినోమాను కూడా అభివృద్ధి చేయవచ్చు. 

దీర్ఘకాలిక క్యారియర్లు ఆల్కహాల్ తీసుకోకుండా ఉండమని ప్రోత్సహిస్తారు, ఎందుకంటే ఇది సిర్రోసిస్ మరియు కాలేయ క్యాన్సర్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. 

అరుదుగా ఉన్నప్పటికీ, ఆల్కహాల్ లేదా మాదకద్రవ్యాల వినియోగం లేదా బలహీనమైన రోగనిరోధక శక్తి ఉన్న వ్యక్తులలో చాలా తరచుగా తిరిగి క్రియాశీలత కనిపిస్తుంది. దాదాపు 50% బహిరంగ క్యారియర్‌లు తీవ్రమైన రీయాక్టివేషన్‌ను అనుభవిస్తాయి.

నిర్ధారణ ఎలా?: 

హెపటైటిస్ బి వైరస్ ఇన్‌ఫెక్షన్‌ని గుర్తించడానికి సీరం లేదా వైరల్ యాంటిజెన్‌లు (వైరస్ ఉత్పత్తి చేసే ప్రొటీన్లు) లేదా యాంటీబాడీలను గుర్తించే రక్త పరీక్షలు అవసరం.

యాంటిజెన్‌లు పరీక్ష - HBsAg (ఉపరితల యాంటిజెన్), HBcAg (కోర్ యాంటిజెన్), HBeAg. ఈ యాంటిజెన్‌లు వాటికి వ్యతిరేకంగా ఉత్పత్తి చేయబడిన ప్రతిరోధకాలను గుర్తించడం సహాయంతో గుర్తించబడతాయి. HbsAgకి వ్యతిరేకంగా యాంటీబయోడీలు సాధారణంగా IgG మరియు IgM రెండింటికీ పరీక్షించే ర్యాపిడ్ టెస్ట్ కిట్‌ని ఉపయోగించి పరీక్షించబడతాయి. సంక్రమణ ప్రారంభ రోజుల్లో ఈ పరీక్ష ప్రతికూలంగా ఉండవచ్చు. 

కాలేయ ఎంజైములు: కాలేయ కణజాలం యొక్క వాపు కారణంగా దీర్ఘకాలిక కేసులలో అలనైన్ ట్రాన్సామినేస్ పెరుగుతుంది. ఇతర కాలేయ పనితీరు పరీక్షలు కూడా తీవ్రమైన రోగలక్షణ సందర్భాలలో పెరిగినట్లు చూడవచ్చు. క్లినికల్ నమూనాలలో వైరల్ లోడ్ అని పిలువబడే HBV DNA మొత్తాన్ని గుర్తించడానికి మరియు కొలవడానికి PCR పరీక్షలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. ఈ పరీక్షలు ఒక వ్యక్తి యొక్క సంక్రమణ స్థితిని అంచనా వేయడానికి మరియు చికిత్సను పర్యవేక్షించడానికి ఉపయోగించబడతాయి. 

ప్రస్తుతం సిర్రోసిస్ స్థాయిని గుర్తించేందుకు అనేక రకాల పరీక్షలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. తాత్కాలిక ఎలాస్టోగ్రఫీ (ఫైబ్రోస్కాన్) ఎంపిక పరీక్ష, కానీ ఇది ఖరీదైనది.

చికిత్స : 

మెజారిటీ ప్రజల లో లక్షణాలు లేకపోవటం మరియు గుర్తించబడనందున, వ్యాధి యొక్క తీవ్రమైన రూపంలోకి వచ్చే అనేక మంది వ్యక్తులలో చికిత్స ప్రారంభంలో చేర్చబడలేదు. తీవ్రమైన హెపటైటిస్ B సంక్రమణకు సాధారణంగా చికిత్స అవసరం లేదు మరియు చాలా మంది వ్యక్తులు ఆకస్మికంగా సంక్రమణను తొలగిస్తారు. 

అందుబాటులో ఉన్న మందులు ఏవీ ఇన్‌ఫెక్షన్‌ను క్లియర్ చేయనప్పటికీ, అవి వైరస్‌ను పునరావృతం చేయకుండా ఆపగలవు, తద్వారా కాలేయం దెబ్బతినడాన్ని తగ్గిస్తుంది. 

ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ టెనోఫోవిర్ లేదా ఎంటెకావిర్‌ లను మొదటి-లైన్ ఏజెంట్లుగా సిఫార్సు చేసింది. రెండు రోగనిరోధక వ్యవస్థ మాడ్యులేటర్లు ఇంటర్ఫెరాన్ ఆల్ఫా-2a మరియు PEGylated ఇంటర్ఫెరాన్ ఆల్ఫా-2a కూడా చికిత్సలో ఉపయోగించబడతాయి. ప్రస్తుత సిర్రోసిస్‌తో బాధపడుతున్న వారికి చికిత్స చాలా అవసరం. 

రెండవ లేదా మూడవ త్రైమాసికంలో ఇచ్చిన టెనోఫోవిర్, హెపటైటిస్ బి ఇమ్యునోగ్లోబులిన్ మరియు హెపటైటిస్ బి వ్యాక్సిన్‌తో కలిపి తల్లి నుండి బిడ్డకు సంక్రమించే ప్రమాదాన్ని 77% తగ్గిస్తుంది, ముఖ్యంగా హెపటైటిస్ బి వైరస్ DNA స్థాయిలు ఎక్కువగా ఉన్న గర్భిణీ స్త్రీలకు. 

నివారణ: 

వైరల్ హెపటైటిస్ విషయంలో అనుసరించాల్సిన చికిత్స కంటే నివారణ మంచిది. ఒకసారి వ్యాధి సోకితే ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ నయం చెయ్యడం చాల కష్టం. కాబట్టి రక్తమార్పిడులు, శస్త్ర చికిత్సలు, ఇన్వాసివ్ ప్రక్రియలు, దంత ప్రక్రియలు చేసే ముందు హెపటైటిస్ వైరస్ కోసం స్క్రీనింగ్ తప్పనిసరి. 

ఇది రక్తంలో పుట్టిన ఇన్‌ఫెక్షన్‌ అయినందున ప్రతి రక్తమార్పిడి ముందు పరీక్ష తప్పనిసరి. బిగ్ బి అమితాబ్ బచ్చన్ కూడా స్క్రీనింగ్ చేయని రక్తమార్పిడి కారణంగా హెపటైటిస్ బి బారిన పడ్డారు. 

స్క్రీనింగ్ కాకుండా నివారణలో ప్రధాన సాధనం టీకా. ప్రతి నవజాత శిశువు పుట్టిన తర్వాత 24 గంటల ముందు HBV వ్యాక్సిన్‌ను వేయించాలని సిఫార్సు చేయబడింది. తర్వాత రెండు బూస్టర్ డోసులు ఇస్తారు. 

HBV వచ్చే ప్రమాదం ఉన్న వ్యక్తులందరూ ముఖ్యంగా ఆరోగ్య సంరక్షణ కార్యకర్తలు, బ్లడ్ బ్యాంక్ టెక్నీషియన్లు, రోగనిరోధక శక్తి లేని రోగులు, కీమోథెరపీలో ఉన్న రోగులు, మద్యపానం చేసేవారు మరియు బహుళ సెక్స్ భాగస్వాములు ఉన్న వ్యక్తులు. డేటా ప్రకారం టీకాలు వేయడం వల్ల వ్యాధి సంభవం తగ్గడమే కాకుండా కాలేయ క్యాన్సర్ సంభవం కూడా తగ్గుతుంది. 

Recombivax HB, Engerix-B, Heplisav-B అనే విభిన్న పేర్లతో HBV వ్యాక్సిన్ మార్కెట్‌లో అందుబాటులో ఉంది. ఇది ఇంట్రామస్కులర్ ఇంజెక్షన్గా ఇవ్వబడుతుంది.

వైరల్ హెపటైటిస్ అనేది విస్మరించాల్సిన సాధారణ సమస్య కాదు. దీని గురించి ప్రతి ఒక్కరూ అవగాహన కలిగి ఉండాలి మరియు ప్రారంభ దశలోనే స్క్రీనింగ్ చేయించుకోవడంలో మరియు ముందస్తుగా టీకాలు వేయించుకోవడంలో ప్రజలకు అవగాహన కల్పించాలి. 

ముందుగానే పరీక్షించండి, టీకాలు వేయించుకొండి, హైడ్రేటెడ్ గా ఉండండి, మీ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోండి మరియు మీ కాలేయాన్ని కాపాడుకోండి.

✍️ డా. పోట్రు. శ్రీదేవ్ కుమార్ చౌదరి